NARSİST EBEVEYNLİK NEDİR? NARSİST BİR EBEVEYN MİYİM YOKSA NARSİST EBEVEYNLERE Mİ SAHİBİM?
Narsist ebeveynler, narsistik kişilik bozukluğunun görüldüğü bireylerdir. Narsistik kişilik bozukluğunun temel özellikleri; üstün biri olarak görülme isteği, empati eksikliği, her zaman çok beğenilmeye ihtiyaç duyma, sınırsız başarı güç, güzellik veya sevgi hayalleriyle uğraşma şeklinde kabul edilmektedir (American Psychiatric Association, 2013). Bogacki ve Weiss (2007) çocuk istismarı ve ihmali davalarından 300 davalıdan oluşan bir örneklem ile yaptıkları çalışmada, sanıkların %22’sinin narsistik kişilik bozukluğu değerlendirmesinden olumlu sonuçlar aldıklarını bildirmişlerdir.
Narsist Ebeveynliğin Göstergeleri: Narsist ebeveyne sahip çocuklar neler yaşar? (Bach, 2014; Kafka, 2019)
- Aşırı kontrol ve korumacılıkla büyürler. Ebeveynleri tarafından kusursuz olmaları beklenir ve sadece ebeveynin istediklerini yaptıklarında değer görürler.
- Kendilerinin yeterince iyi olduklarını hissetmezler ve düşük benlik saygısı geliştirirler
- Narsist ebeveynlerin davranışları tutarsızdır. Bir iyi bir kötü olmaları çocuğun işini zorlaştırır. Çocuğun istikrarlı bir ilgiye ihtiyacı vardır ve bu olmadığı takdirde bağlanma sorunları görülebilir.
- Narsist ebeveynler çocuğa, onun ilgi alanlarına, becerilerine ve kişilik özelliklerine karşı ilgisizdirler. Çocuklarının duygusal anlamda ihtiyaçlarını karşılamayı reddettikleri gibi finansal anlamda da destek olmayabilirler. Çalışmadaki bir katılımcı şöyle ifade ediyor: “Her zaman öncelik odur, bilirsiniz. Demek istediğim, çocuklarının üniversiteye gitmesi için para ödemeye yardım etmektense bir hisse senedi alım satım programına yatırım yapmayı tercih ediyor. Kardeşime ve bana maddi olarak hiç yatırım yapmak istememesi, yani gerçekten rahatsız edici….Ona asla güvenemem, maddi olarak da güvenemem… Diğer bir katılımcı da şunları ekliyor: “Artık büyüdüm ve finansal desteğe ihtiyacım yok. Onunla o kadar sıcak bir ilişkim olmayacak. Duygusal desteğe ihtiyacınız olduğunda aradığınız kişi olan babaya sahip olmayacağım.”
- Narsist ebeveynler çocuğun düşünceleriyle ve davranışlarıyla alay edebilirler. Bu ise çocugun özgüvenini zedelerken kendinden utanç duymasına yol açabilir.
- Sürekli olarak ebeveynlerin isteklerini karşılamak üzere yetiştirildikleri için kendi ihtiyaçlarını düşündüklerinde bencil ve nankör hissederler.
- Tüm hayatlarını ebeveynlerini ve başkalarını memnun etmeye adayabilirler. Sürekli dışarıdan onay almaya ihtiyaç duyarlar.
Yapılan çalışmalar, narsist ebeveyn ile büyüyen çocukların yetişkinlikte anksiyete ve depresyon yaşama ihtimallerinin yüksek olduğunu göstermektedir (Dentale ve diğerleri, 2015; Leggio, 2018).
Eğer konu ilgini çektiyse bir kitap önerimiz var! Franz Kafka’nın kendisi için bir korku figürü olan babasına yazdığı mektuptan oluşan “Babaya Mektup” adlı kitabında, narsist ebeveynliğe dair güzel noktalar bulunuyor.
Eğer sen de narsist bir ebeveyne sahip olduğunu düşünüyorsan öncelikle bunun senin suçun olmadığını kabullenerek bir adım atabilir ve zorlandığını fark ettiğinde bir uzmandan destek almayı deneyebilirsin.
Hazırlayan: Psikoloji Öğrencisi Özge İlhan
Kaynakça
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5. baskı).
Bach, B. N. (2014). The impact of parental narcissistic traits on self-esteem in adulthood [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Smith College.
Bogacki, D. F., & Weiss, K. J. (2007). Termination of parental rights: Focus on defendants. The Journal of Psychiatry & Law, 35(1), 25-45.
Dentale, F., Verrastro, V., Petruccelli, I., Diotaiuti, P., Petruccelli, F., Cappelli, L., & Martini, P. S. (2015). Relationship between parental narcissism and children’s mental vulnerability: Mediation role of rearing style. International Journal of Psychology & Psychological Therapy, 15(3), 337–347.
Leggio, J. N. (2018). Mental health outcomes for adult children of narcissistic parents (Doctoral tezi, Adler School of Professional Psychology).
Görsel: <a href=’https://www.freepik.com/vectors/greek-statue’>Greek statue vector created by rawpixel.com – www.freepik.com</a>
