Araştırmalar ne gösteriyor?
- 2014 çalışması: Neurofeedback terapisinin etkili, zararsız ve ilaçsız olması nedeniyle Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu tanısı olan kişilerde öncelikli olarak tercih edilebileceği vurgulanmıştır.
- 2014 çalışması: DEHB tanısı olan 104 çocukla yapılan çalışmada 6 ay sonra NFB alan grupta kontrol gruba kıyasla semptomların azaldığı ve dikkatin arttığı görülmüştür.
- 2014 meta-analizi: 263 DEHB tanısı alan çocukla yapılan çalışmada ebeveynlerin değerlendirmelerine göre dikkatsizliğin, impülsivitenin ve hiperaktivitenin azaldığı görülmüştür.
- 2012 çalışması: DEHB tedavisinde NFB (haftada 3 gün ve toplamda 30 seans) ve metilfenidat ilacını alan çocuklar incelenmiş ve her iki grupta da birbirlerine yakın seviyede gelişme gözlenmiştir.
- 2020 çalışması: DEHB tedavisinde NFB’nin ilaç ve davranışçı terapi kadar etkili olduğundan, terapi sonrası gelişimin devam ettiğinden ve ilaç kullanımının yararlarının daha hızlı fakat uzun süreli olmamasından bahsedilmiş.
Neurofeedback vs İlaç tedavisi
- Amerika’da DEHB okula giden çocukların 10%unu etkilemektedir. İlaç tedavisinin yan etkilerinin görülme riski NFB’ye göre daha yüksektir.
- 2003 çalışması: DEHB tanısı olan 22 çocuk 3 ay boyunca NFB, 12si metilfenidat almıştır. Her ikisinin de etkili olduğu ve NFBnin ilaç tedavisine alternatif etkili bir tedavi olduğundan bahsedilmiş.
Ayrıca NFB bir film/video izleme, müzik dinleme formatlarında olduğu için çocuklar için daha keyif verici bir aktivite olarak görülmesi katılım isteğini arttırmaktadır.
Neurofeedback ve Okul Başarısı:
NFB terapisinin Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunda semptomları azaltmasının yanında akademik ve sosyal getirileri de vardır. Akademik başarının, özgüvenin arttığı; sınavlara ve değerlendirmelere bağlı anksiyetenin azaldığı görülmüştür.
- 2013 çalışması: 7-14 yaş arası DEHB tanısı olan çocuklar:
- 40 seans NFB vs metilfenidat: her ikisi de semptomları azaltmıştır fakat sadece NFB grubunda 2 ve 6 ay sonrasında akademik başarıda artış görülmüştür.
- 2014 çalışması: 8600 kişinin verileri incelenmiş, DEHB’de ilaç kullanan çocuklarda daha düşük matematik notları ve aileyle ilişkilerde bozulmalar NFBye oranla daha fazla görülmüş.
- İlaç tedavisi basit ve direkt olmasına rağmen uzun vadede akademik başarı ve prososyal davranışlarda en etkili sonucu vermeyebilir.
Neurofeedback ve Anksiyete:
- NFB’nin başlıca etkileri 1950-1960larda Dr. John Kamiya’nın çalışmalarıyla alpha dalgalarının düzenlenmesi ve rahatlamanın artmasıyla görülmüştür. NFB teknolojisindeki ilerlemeyle diğer beyin dalgalarını tanımamız ve daha spesifik çalışmalarla rahatlamada olumlu sonuçlar alınması anksiyeteyle ilişkili diğer bozukluklarda da fayda görülmesini sağlamıştır.
- 2020 meta-analiz: 779 kişinin verileri: NFB’nin anksiyete ve reaktif stres bozukluklarında etkili bir terapi yöntemi olduğu ve alpha dalgalarının düzenlenmesinin etkili olduğu gösterilmiştir. Alpha dalgalarının büyüklüğünün arttırılması sakinleştirici bir etki yaratmıştır.
- 2011 çalışması: 30 seans NFB: anksiyete bozukluğu tanısı olan kişilerde semptomların azaldığı görülmüştür.
- 2012 çalışması: 20 profesyonel yüzücüyle 12 seans NFB: kontrol grubuna kıyasla anksiyetede önemli derecede azalma görülmüş.
Neurofeedback’e Ulaşma ve Yaygınlık
- International Society for Neurofeedback and Research (ISNR) ve the Association for Applied Psychophysiology and Biofeedback (AAPB) NFByi etkili bir tedavi yöntemi olarak önermektedir.
- Amerika’da 12 eyalette bazı sigorta şirketleri NFBnin maliyetini karşılamaktadır.
- Bilimsel makalelerin yayınlandığı sitelerde «neurofeedback» araması 10 yıl öncesine göre 850% daha fazla sonuç göstermektedir. Bu alandaki çalışmaların ve bu alana ilginin artması DEHB, bilişsel ve davranışsal diğer bozuklukların tedavisinde kullanımının yaygınlaşması açısından önemlidir.
Kaynak: “Neurofeedback: An Efficious Treatment for Behavioral Health”, Brainfutures, 2020, s.18-28
Hazırlayan: Selin Vitel
