Kişinin kendisini hangi cinsiyette algıladığı cinsiyet kimliği olarak adlandırılır. Bu kimlik, kişinin doğumda atanan biyolojik cinsiyetiyle aynı ya da farklı olabilmektedir. Günümüzde cinsiyet kimliğini tanımlamada ikili sistemden akışkan bir sisteme geçilmiştir. Yani artık cinsiyet kimliği sadece kadın ve erkek olarak ikiye ayrılmamakta; spektrumun iki ayrı ucu olarak görülmektedir.
Kişinin biyolojik cinsiyeti ile algıladığı ve deneyimlediği cinsiyeti (cinsel kimlik) arasında uyuşmazlıktan kaynaklı duyduğu rahatsızlık “Cinsel kimlikten yakınma (hoşnut olmama)” olarak tanımlanmaktadır. Bu aşamada kişinin bu uyuşmazlıktan sıkıntı çekmesi oldukça önemlidir çünkü her uyumsuzluk yaşayan bireyin cinsel kimliğinden hoşnut olmaması gibi bir durum söz konusu değildir. Cinsiyet kimliğine değil, bedensel cinsiyet kimliğine uyumu ile ilgili ortaya çıkan ruhsal zorluğa tanı konmaktadır.
Ergenlerde ve Yetişkinlerde Cinsel Kimlikten Hoşnut Olmama Nasıl Gözükür?
Biyolojik olarak erkek ve kadınları birbirinden ayıran birtakım fiziksel özellikler mevcuttur. Bunlar birincil ve ikincil cinsiyet özellikleri olarak adlandırılır. Birincil özellikler, doğumla birlikte ortaya çıkan vajina ve penis gibi yapıları; ikincil özellikler ergenlik zamanında gelişen sesin kalınlaşması ve kalçaların genişlemesi gibi özellikleri içermektedir.
Cinsiyet kimliği ile biyolojik cinsiyeti uyuşmadığı için ruhsal zorluk yaşayan yetişkinler, deneyimledikleri ve dışa vurdukları cinsel kimlikleri ile birincil ve/ya da ikincil cinsiyet özellikleri arasında belirgin bir uyuşmazlık yaşarlar ve bunlardan kurtulmayı isterler. Bunun yanında ergenler ise ikincil özelliklerin gelişmesini önlemeye çalışabilirler. Ergenlikle birlikte fiziksel değişimler başladığında erkekler bacaklarını tıraş edebilir, kızlar ise göğüslerini gizlemek için uğraşabilirler. Ardından hormon tedavisi veya cinsiyet değiştirme ameliyatlarını da tercih edebilirler. Kişiler biyolojik cinsiyettense algıladıkları cinsiyetin özelliklerini isterler ve bu kimliğe özgü duyguları ve tepkilerinin olduklarına inanırlar.
Hazırlayan: Psikoloji Öğrencisi Özge İlhan
Kaynakça:
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5. baskı).
Görsel: Benjamin Garcia https://www.beng-art.com/
